Światło dzienne, jak zaznaczono w komunikacie Watykanu, ujrzą "sekretne archiwa II sekcji Sekretariatu Stanu odpowiedzialnej za stosunki dyplomatyczne Stolicy Apostolskiej".
Otwarcie archiwów Piusa XI było życzeniem Jana Pawła II. Watykan udostępni archiwa z lat 1922-39, w których przypuszczalnie znajduje się wiele dokumentów pokazujących faktyczny stosunek Watykanu do nazizmu.
Konkordat z III Rzeszą, którego warunki w imieniu Piusa XI negocjował ówczesny watykański sekretarz stanu kard. Pacelli (późniejszy Pius XII), przez nazistowską prasę został uznany za moralne wzmocnienie hitlerowskiego rządu. Watykan milczał też w sprawie ustaw norymberskich. Jednak w encyklice "Mit brennender Sorge" z 1937 r. Pius XI piętnował hitleryzm jako ideologię niechrześcijańską.
Jak twierdzą anonimowe źródła watykańskie, dokumenty z archiwów papieskich pozwolą również na głębszą analizę postawy Watykanu wobec Hiszpanii. W latach 1936-39 podczas wojny domowej Kościół wspierał gen. Franco, a w 1938 r. Watykan uznał formalnie rządy nacjonalistów. Dla Franco był to wielki dyplomatyczny sukces.
Na rychłe ujawnienie pozostałych archiwów watykańskich liczy społeczność żydowska. Dotyczy to szczególnie pontyfikatu następcy Piusa XI, czyli Piusa XII, któremu zarzuca się, że nie zrobił wystarczająco wiele dla ratowania Żydów w czasie wojny. Wspólnoty żydowskie protestowały nawet przeciwko wszczęciu jego procesu kanonizacyjnego. W sierpniu 2005 r. podczas wizyty Benedykta XVI w Kolonii do całkowitego otwarcia archiwów Watykanu wezwał papieża Abraham Lehrer, przywódca społeczności żydowskiej w Niemczech.
