Rosyjska prokuratura znów nęka obrońców praw człowieka

- Prokuratura zażądała od nas rozliczenia wszystkich wydatków związanych z tą książką. Musimy wykazać, skąd pochodziły pieniądze, i "objaśnić nasz udział" w jej napisaniu - mówi Oleg Orłow z Memoriału. Sprawa jest zagadkowa, bo książka ukazała się już przed rokiem, a prokuratura dopiero teraz każe jej wydawcom tłumaczyć się - jak mówi Orłow - jakby wydali "Mein Kampf", a nie instrukcje korzystania z legalnej drogi odwoławczej.

O nowych kontrolach prokuratorów opowiada też Swietłana Gannuszkina z organizacji Obywatelska Współpraca, która zajmuje się pomocą dla uchodźców na rosyjskim Kaukazie Północnym. - Oczywiście sama kontrola oficjalnie jeszcze nic nie znaczy. Ale jesteśmy w Rosji, gdzie nasyłanie śledczych źle się kojarzy - mówiła dziennikarzom Gannuszkina.

Także międzynarodowe organizacje pozarządowe, które pracują na Kaukazie, skarżą się na częste przeszukania w biurach i sprawdzanie "podejrzanych danych" w komputerach.

Rosja od ponad dziesięciu lat należy do Rady Europy, co wiąże się z uznaniem jurysdykcji Trybunału w Strasburgu, który w ub.r. zasądził kilka wysokich odszkodowań na rzecz Czeczenów pokrzywdzonych podczas drugiej wojny czeczeńskiej (w okresie do 2002 r.). Moskwa nie korzysta z procedury odwoławczej i płaci wysokie kary. Jedyną głośną formą odwetu na Trybunale była niedawna odmowa ratyfikacji przez Dumę nowych przepisów Rady Europy, które nieznacznie reformują prace Trybunału.

Przed rokiem rosyjscy obrońcy praw człowieka opublikowali raport o zastraszaniu Rosjan, którzy skarżą się do Strasburga. Najbardziej dramatyczne dane dotyczyły jednak lat 2000-2002 (była w nich mowa m.in. o śmierci pięciu Czeczenów, którzy wcześniej złożyli skargi do Trybunału).

Od 1998 r. Trybunał rozpatrzył ok. 110 skarg przeciw Rosji. Większość z nich rozstrzygnął na korzyść obywateli.